වර්තමාන ලෝකයේ භෞතික දියුණුවෙන් උච්චස්ථානයක වැජඹෙන රටවල් අතර ඇමරිකාව, කැනඩාව බොහෝ ඉදිරියෙන් සිටින රාජ්යයන් ලෙස හැඳින්වීම අසාධාරණ යෑයි මම නො සලකමි. ඓතිහාසික සාධක අනුව ඉන්දියාව, ලංකාව වැනි පෙරදිග රටවලට හිමි දියුණු පැරණි සෞභාග්ය සම්පන්න කීර්තිමත් අතීතයක් මේ රටවල් සතු නො වූවත්, ශත වර්ෂ දෙකක් තුනක් තරම් මෑත භාගයේ සිට ලබා ඇති සංවර්ධනය හා දියුණුව සැබවින් ම විස්මයජනක බව සඳහන් කළ යුතුය. නවීන විද්යාව, තාක්ෂණය, කාර්මික ඥානය මනුෂ්යයා ගේ ශුභ සිද්ධියට හා භෞතික සැප සම්පත් සඳහා උපයෝගී කරගෙන තිබෙන අන්දම ද පුදුම එළවන සුලුය. මෙලොව ජීවත්වන මනුෂ්යයන් මොන තරම් සුව පහසුකම් ඇතිව සුඛෝපභෝගී ජීවිත ගත කරනවා දැයි හොඳින් තේරුම් ගත හැක්කේ මේ රටවල වැසියන් ගේ ජීවිත දෙස බැලීමෙනි.
ස්වශක්තිය කෙරෙහි විශ්වාසය තැබීම, උත්සාහයෙන් හා ධෛර්යයෙන් යුතුව කටයුතු කිරීම මොවුන් ලබා ඇති ශීඝ්ර දියුණුවට බෙහෙවින් හේතු වූවාට සැක නැත. එසේ ම රටේ පාලකයන් ගේ දූරදර්ශී ඥානය, යුක්තිගරුක බව හා සාධාරණත්වය ආදී උසස් ගුණ එහි ලා විශේෂ අනුබලයක් වූ බව කිව හැකි ය. ඒ නිසාම දක්ෂකම, උත්සාහය, බුද්ධිය ඇති කවර තරාතිරමේ පුරවැසියකුට වුවද බාධාවකින් තොරව අවහිරයක් නැතිව දියුණු විමට උසස්වීමට අවස්ථාව සැලසී තිබීම ද විශේෂ හේතු ලෙස දැක්විය හැකි ය.
මිනිස්කමේ අගය තේරුම් ගැනීම
ලෝකයේ විවිධ රටවලින් පැමිණ මේ දෙරටෙහි ස්ථිර පදිංචිය ලබා සිටින ජාතීන් ගේ සංඛ්යාව අති විශාල ය. ජාති, කුල, ආගම්, භාෂා ආදියෙන් ඔවුන් බෙදී සිටියත් හැම දෙනාට ම සාමයෙන් සමගියෙන් යුතුව සැකෙන් බියෙන්a තොරව නිදහසේ සතුටින් ජීවත්වීමට හැකි යහපත් වාතාවරණයක් රට තුළ පැවතීම කාගේ වුව ද ප්රසාදයට හේතුවන ශුභ ආරංචියක් වනු නිසැකයි.
1989 අගෝස්තු මාසයේ 17 දින ටොරොන්ටෝ නගරයෙහි පිහිටි ,ක්ෂඪෂC CEභඔER.. නම් ස්ථානයෙහි පැවැති උත්සවයකට අමුත්තකු වශයෙන් සහභාගි වීමට මට ද අවස්ථාව ලැබිණ. කැනඩාවේ පුරවැසිභාවය ලැබීමට සුදුසුකම් ලත් රටවල් 26 කින් තෝරාගත් ස්ත්රී පුරුෂයන් 76 දෙනකුට මෙදින පුරවැසිභාවය ප්රදානය කිරීම මෙහි වැදගත් සිද්ධිය ලෙස සඳහන් කළ යුතු ය. අනතුරුව විනිශ්චයකාරතුමා අභිනව පුරවැසියන් අමතා පවත්වනු ලබූ කෙටි සාරවත් දේශනය හැම දෙනා තුළ ම උසස් හැඟීම් ඇති කිරීමට සමත් වූ අතර එම දේශනයෙහි ඇතුළත් මූලික අදහස සැකෙවින් මෙහි සඳහන් කිරීමට මා කල්පනා කළේ කවර රටක කෙනකුට වුවද ඉන් ලද හැකි ප්රයෝජනය ගැන සැලකීමෙනි. -ලෝකයේ නොයෙක් රටවලින් මෙහි පැමිණි ඔබ හැම විවිධ තරාතිරම්වලට අයත් වුවත් අද සිට කැනඩාවේ සියලු අයිතිවාසිකම්වලට හිමිකාරයන් වන බවත්, ජාති ආගම්, පංති ආදී භේදයෙන් තොරව එක පවුලක පිරිසක් ලෙස ක්රියා කිරීමට වග බලා ගැනීම ඔබ හැමගේ මූලික අරමුණ විය යුතු බවත් විනිසුරුතුමා අවධාරණයෙන් ප්රකාශ කරන ලදි.
රටවල් වශයෙන් ජාති, කුල, පංති, ආගම් ආදි වශයෙන් මිනිසා බෙදා වෙන් කර ගැනීම නො දියුණු බවේ ප්රධාන ලක්ෂණයයි. මෙවන් පටු සීමාවක ජීවත්වන්නා මනුෂ්යත්වයේ වටිනාකම නො දත්තෙකි. මේ පටු හැඟීමෙන් ඈත්ව පුළුල් ලෙස සිතන උසස් උදාර හැඟීම්වලින් පිරිපුන් මනුෂ්යයා, මිනිස් වර්ගයා දෙස බලන්නේ එකම පවුලක පිරිසක් හැටියට යි.
'උදාර චරිතානාන්තු - වසුධෛව කුටුම්බකම්'
උදාර උසස් හැඟීම් ඇති තැනැත්තාට මුළු ලොවම එකම පවුලකි.
බුදුරජාණන් වහන්සේ මේ උතුම් උදාර ගුණය ස්වකීය චරිතයෙන් ආදර්ශයෙන් හා ධර්මයෙන් ලොවට හෙළි කළ උතුමාණන් වහන්සේ යි. ජාති කුල පංති ආගම් ආදියෙන් පමණක් නොව දුප්පත් පොහොසත් උගත් නූගත් සතුරු මිතුරු නෑ නොනෑ වශයෙන් ද කිසිවකු කෙරෙහි භේදයක් වෙනසක් නො දැක්වීමේ උදාර පිළිවෙත උන්වහන්සේ අනුගමනය කළ සේක.
මේ සසර ගමන් කරන ඔබට මවු නො වූ විරූ කෙනෙක් නැත. පියා නො වූ විරූ කෙනෙක් නැත. සහෝදරයා නො වූ විරූ කෙනෙක් නැත. සහෝදරී නොවූ විරූ කෙනෙක් නැත..." ආදී ශ්රේෂ්ඨ බෞද්ධ ඉගැන්වීම් තුළින් ද්වනිත කර ඇත්තේ ද මනුෂ්යත්වය පිළිබඳ මේ උතුම් සංකල්පය බව පෙනේ.
පාර ප්රාප්තිය සඳහා ක්රියා කරන තැනැත්තා අංශ දෙකකින් සංවර්ධනය විය යුතු බව බුදුදහම ඉඳුරාම දක්වයි. එනම් බුද්ධිමය අංශය හා භාවමය අංශයයි. මෙහි බුද්ධිමය අංශයට ප්රඥාව ඇතුළත් වන අතර භාවමය අංශයට කරුණාව මුල්කොට ඇති ගුණ සමුදාය අන්තර්ගත වේ. භාවමය අංශය ගැන නො තකා බුද්ධිමය අංශය පමණක් වර්ධනය කරන්නා නිර්දය බුද්ධිමතකු වන අතර බුද්ධිමය අංශය ගැන නො සලකා භාවමය අංශය පමණක් වඩන්නා ගුණවත් මෝඩයෙක් වේ. එහෙයින් මේ අංශ දෙක අඩු වැඩි නැතිව සමතාවයෙන් වැඩීමේ දියුණු කිරීමේ වැදගත්කම බුදු දහමින් මතුකර දක්වා ඇත. මෙසේ සලකා බලන විට මේ රටවල මිනිසුන් බුද්ධිමය අංශයෙන් මෙන් ම භාවමය අංශයෙන් ද සෑහෙන තරම් ඉදිරියෙන් සිටිනු දැකීම මනුෂ්යත්වය අගය කරන සියලු දෙනාගේම ඉමහත් ප්රසාදයට හේතුවනු නො අනුමාන යි.
ආත්ම විශ්වාසය
ස්වභාව ධර්මය පවා මේ රටවල් කෙරෙහි දක්වා ඇත්තේ අනුකූලතාවක් හෝ සානුකම්පික භාවයක් නොවේ. අවුරුද්දේ වැඩි කාලයක් තද සීත දේශගුණයෙන් පීඩා විඳීමට මේ රටවල අයට සිදුවී ඇති අතර ඉතිරි කාලයෙන් වැඩි කොටසක් සැඩ හිරුරැසින් තැවෙමින් ගත කිරීමට සිදුවී ඇත. සෑම අවුරුද්දකම සැප්තැම්බර් මාසයේ අග භාගයේ සිට ආරම්භ වන ශීත කාලය ක්රමයෙන් දියුණු වෙමින් දෙසැම්බර්, ජනවාරි, පෙබරවාරි මාසවලදී ඉතා දරුණු බවට පත්වෙන අතර මුළු රටම හිමෙන් වැසී යන්නේ ය. ඒ කාලයේ හැම ගසක ම කොළ හැළී අතු ඉති පමණක් ඉතිරි වන අතර පොළොවේ තණ කොළ ද මුළුමනින් ම වැනසී යන්නේ ය. ශීත නිවාරණය සඳහා යෝග්ය ඇඳුම් පැළඳුම්වලින් තොරව බැහැර යාමට හෝ වැඩපළ ආදියෙහි යෙදීමට හෝ නො හැකි කටුක අමිහිරි අවස්ථාවකට මුළු රටවැසියාට ම මුහුණ පෑමට සිදුවෙයි.
ශීතකාලය ඉකුත් වී මැයි මාසයේ දී ඇරඹෙන ග්රීෂ්ම කාලය මුළු රට ම ප්රබෝධයටත් ප්රමෝදයටත් පත් කර වන්නේ ය. මේ කාලය තුළ ගස් වැල් හොඳින් ලියලා සරුසාරව මලින් හා පලින් බරවී යයි. එළිමහනේ විනෝදයෙන් හා සතුටින් කාලය ගත කිරීමට මිනිසුන්ට ඉඩ ලැබී ඇත්තේ ද මේ මාස කිපය තුළ දී පමණකි. පාසල්වල දීර්ඝ නිවාඩු කාලය ඇරඹෙන්නේ ද, දෙමාපියන් සිය දූදරුවන් සමග විනෝද ගමන් චාරිකා ආදියෙහි යෙදෙන්නේ ද මේ කාලයෙහි ය. ක්රීඩා තරග, සමාජ උත්සව ප්රීති උත්සව බහුලව පවත්වන්නේ ද මේ කාලයේ ය. ධාන්ය වර්ග එළවළු හා භෝග ජාති සිටුවා අස්වැන්න නෙළාගන්නා සමය ද මේ කාලය වේ. දියුණු වූ විද්යාත්මක ක්රම උපයෝගී කර ගනිමින් මෙරට ගොවියන් විසින් මේ මාස කීපය තුළ නිෂ්පාදනය කරනු ලබන විශාල ධාන්ය ප්රමාණය කොපමණ ද යත් ලෝක ජනගහනයෙන් අඩකට තරම් ඒ ධාන්ය ප්රමාණවත් වේයෑයි කියනු ලැබේ.
මෙසේ ස්වභාව ධර්මයේ පවා දයාවිරහිත දරුණු කටුක අත්දැකීම් හමුවෙහි නො සැලී නො බියව එයට මුහුණ දෙමින් ජයග්රහණය අත්කර ගැනීමටත්, එතෙකින් නො නැවතී පෘථිවි සීමාව ද ඉක්මවමින් සඳමඩල පවා ජයගැනීමටත් මෙරට වැසියා සමත් වූයේ දේව බලයකින් හෝ වෙනත් කිසිවකුගේ වරප්රසාදයකින් හෝ නොව හුදු ආත්ම විශ්වාසය, උට්ඨාන වීර්යය හා බුද්ධි බලය නිසා ම යෑයි කිව යුතුයි. නොමිලයේ දීම, නිකම් දීම වැනි කපටි වැඩවලින් මේ රටවල අය රැවටීමට නො හැකි වී ඇත්තේ ද ආත්ම විශ්වාසය, ආත්ම ධෛර්යය ඔවුන් තුළ හොඳින් පවතින නිසා විය යුතුයි.
දිව්ය ලෝක හෝ බ්රහ්ම ලෝක නිර්මාණය කර ගෙන එහි වෙසෙමින් දිව්ය සම්පත් හා බ්රහ්ම සම්පත් විඳින්නේ ද, ප්රේත ලෝක හෝ අපාය තනාගෙන එහි ඉපදී ප්රේතයන් ලෙස තිsරිසනුන් ලෙස නිරාදුක් විඳින්නේ ද, තිරිසන් ලෝක හදාගෙන තිරිසනුන් ලෙස ජීවත්වන්නේ ද මේ මහ පොළොවේ ජීවත්වන මිනිසා ම බව මීට වසර 2500 කටත් ඉහත දී අවබෝධ කොට ගෙන, ලෝකයාට තේරුම් කර දුන් උතුමා බුදුරජාණන් වහන්සේ බව මෙනෙහි කරන විට එදා උන්වහන්සේ ලොවට හෙළිකළ ඒ උතුම් පණිවුඩය මේ රටවල ක්රියාත්මක වන බව මා කියන්නේ නමින් බෞද්ධ එහෙත් බෞද්ධකමක් නැති ශ්රී ලංකාව වැනි රටවල නාමමාත්ර බෞද්ධයන්ට අගෞරවයක් හෝ මදි පුංචිකමක් කරනු සඳහා නොවේ.
කර්ම බලය ජය ගැනීම
සියලු දේ කර්මයට භාරදී කර්මය ලවා ඉටුකර ගැනීමේ දුර්වල කල්පනාව නිසාදෝ ලාංකික බෞද්ධයන් අද වැටී ඇත්තේ අන්ත පරිහානි තත්ත්වයකට ය. මේ හේතුව නිසා ලාංකික බෞද්ධයන් කර්මයෙන් පීඩා විඳිමින්, කර්මයෙන් පහර කමින් අවසානයේ දී කර්මය නිසා ම විනාශයට පත්වන සැටි අතිශයින් ෙ€දජනක ය. කර්මය පිළිබඳ උසස් බෞද්ධ සිද්ධාන්තය කාලයක සිට වැරදි ලෙස සමාජයට තේරුම් කර දීමේ භයානක අවස්ථාවකට වර්තමාන ලාංකික බෞද්ධයන් මුහුණ පා ඇත යනු මගේ හැඟීමයි. ඒ නිසා අතීතයේ පෙරදිග ධාන්යාගාරය ලෙස පැවැති ශ්රී ලංකාව වර්තමානයේ දී පුරන්ව ගියා පමණක් නොව ලෝකයෙන් ණයට ඉල්ලාගෙන කෑමට පුරුදු වූ දුගී දුප්පත් අසරණ ජාතියක් බවට පත් වීමට හේතු වූ බව ද කිව යුතුයි. අදීන ශ්රේෂ්ඨ සිංහල ජාතියක් ගොඩනැගීමටත් රට ධර්මද්වීපයක් කිරීමටත් මඟ පෙන්වූ උතුම් බෞද්ධ ඉගැන්වීමක් මෙසේ වරදවා ගැනීම රටේ පරිහානියටත් විනාශයටත් හේතු වී ඇතැයි පෙන්වා දෙනු කැමැත්තෙමි.
ඇමරිකන්වරුන් හා කැනේඩියන්වරුන් කර්මය ජය ගෙන ඇත්තේ ආත්ම විශ්වාසයෙන් යුතුව ක්රියා කිරීම නිසාය යනු මගේ හැඟීමයි. ඇත්ත වශයෙන් ම ඔවුහු උත්සාහවන්තව ධෛර්යයෙන් යුතුව නො මැළිව වැඩ කරති. අවංකව වැඩ කරති. නිකරුණේ කාලය ගත නො කරති. රැකියාවක් කළහැකි හැම දෙනා ම රැකියාවක යෙදී සිටිති. මේ නිසා හැම පවුලකට ම හොඳ ආර්ථික තත්ත්වයක් උසස් ජීවන මට්ටමක් ඇත. පෝෂ්යදායක ආහාර පාන ගැනීම නිසා ඔවුන් හොඳින් වැඩුණු නිරෝගී දේහ ඇති ශක්තිමත් පුරුෂයන් වන අතර දක්ෂකමින් හා බුද්ධිමත් බවින් ද ඉහළ මට්ටමක සිටින බව කිව හැකි ය. කේන්දරය ගැන විශ්වාසය තබා හොඳ කාලය ලබන තුරු බලා සිටීම, නැකැත් අනුව වැඩකටයුතු ආරම්භ කිරීම, දෙවි දේවතාවන් උදෙසා පුද පූජා පැවැත්වීම, බාරවීම වැනි මාර්ග ඔස්සේ ස්වකීය දෛවය උදාකර ගැනීමේ ක්රමය මේ රටවල අය නො දැන සිටීම ඔවුන් ගේ විශාල ජයග්රහණයකැයි මට හැඟේ. බුදු සමයේ එන
නක්ඛත්තං පතිමානෙන්තං අත්ථො බාලං උපච්චගා
අත්ථෝ අත්ථස්ස නක්ඛත්තං කිං කරිස්සන්ති තාරකා
නැකැත් බලා වැඩ කරන අඥානයා කෙරෙන්, බලාපොරොත්තු වන අර්ථ සිද්ධිය ඉක්ම යන්නේ ය. අභිෂ්ට ප්රතිඵල ලාභය ම නැකත වේ. ග්රහ තාරකාවෝ කවර නම් යහපතක් සලසත්a රෑ නො සලසත් මැයි. මෙවැනි වැදගත් බෞද්ධ ඉගැන්වීම්වල යථාර්ථය මේ රටවල ක්රියාත්මක වන බව මෙහි ලා සඳහන් කළ යුතුයි.
සොරකම් කිරීම,
අල්ලස් දීම හෝ ගැනීම, හොර මුදල් නෝට්ටු මුද්රණය කිරීම වැනි නො කටයුතු මේ රටවල නැතිතරම් යෑයි කිව හැකි අතර නොයෙකුත් නම්වලින් හැඳින්වෙන ඉහළ වර්ගවලට අයත් මත්පැන් මේ රටවල ඕනෑතරම් සුලභව ඇතත් බීමත්ව අනුන්ට හිරිහැරයක් වන සේ හැසිරීමේ පහත් ගතිය මොවුන් තුළ නැත. බීමත්ව මහ මඟ හැසිරීම හෝ රියපැදවීම බරපතළ දඬුවම් ලැබීමට හේතුවන වරදක් ලෙස ද සලකනු ලැබේ. කැනඩාවේ ප්රබල ඇමැතිවරයකු පිළිබඳ වැදගත් සිද්ධියක් 1989. 08. 04 දින පළ වූ ÔඔධRධභඔධ SඔARÕ නමැති දිනපතා පුවත්පතේ මුල් පිටුවෙහි වාර්තා වී තිබුණි. මා ඒ සිද්ධිය මෙහි ලා ඉදිරිපත් කරන්නේ මේ රටේ නීතිය කොතරම් දුරට සාධාරණව අපක්ෂාපාතව ඉටුවෙනවා දැයි තේරුම් ගැනීමට සාධකයක් වශයෙනි. මේ ඇමැතිවරයා බීමත්ව රිය පැදවීමේ වරදට පොලීසිය මඟින් ඔහුට විරුද්ධව නඩු පවරන ලදි. අධිකරණයෙන් වරදකරුවකු ලෙස නියම කළ අතර ඔහුගේ රියදුරු බලපත්රය ද තහනම් කරන ලදි. මෙහි දී ඒ ඇමතිවරයා තමා කළ වරදේ බරපතළකම පිළිගත්තේ දඩය ගෙවීමෙන් පමණක් නොවේ. සිය ඇමැති පදවියෙන් ද ඉල්ලා අස්වීමෙනි. වැරදි සිදුවීම මිනිස්කමේ දුර්වල ගතියක් මෙන් ම වරද පිළිගැනීම මහත්මා ගතියක් බව එම ඇමතිවරයා සිය ක්රියාව තුළින් හොඳහැටි ඔප්පු කළේය.
ගමන් බලපත්ර හොරට මුද්රණය කිරීම මත්ද්රව්ය ප්රවාහනය කිරීම වැනි වංචනික ක්රියාවල යෙදී කීපවතාවක් ම අසු වී වැරදිකරුවන් වී ඇත්තේ ද ඇතැම් ශ්රී ලාංකික කොටස් වීම නිසා ශ්රී ලංකාව පිළිබඳව මෙරට වැසියන් දක්වන ආකල්පය එතරම් සතුටුදායක නො වන බව ද විශේෂයෙන් මෙහි ලා සඳහන් කළ යුතුයි.
සත්ත්ව කරුණාව
ඇමරිකන්වරුන් මෙන් ම කැනේඩියන්වරුන් ද බල්ලන්, බළලුන් වැනි සතුන් කෙරෙහි දක්වන ආදරය හා හිතවත්කම මහ පුදුම එකකැයි කිවයුතුය. හැම නිවසක ම පාහේ හුරතලයට තනි නොතනියට ඇති කරන බල්ලා හෝ බළලා සිය පවුලේ ම කෙනකු හැටියට සැලකීමට තරම් ඔවුහු කාරුණික වෙති. තම නිවසේ එවැනි සතකු ඇති කිරීමේ දී විශේෂ අවසරයක් ඒ සඳහා ලබාගත යුතු අතර නගර සභාවේ ලියා පදිංචි කරවීම ද අවශ්ය වේ. බල්ලා හෝ බළලා ලියාපදිංචි කිරීමේ දී තබන නමට අමතරව ගෙදර ප්රධානියා ගේ හෝ භාරකරුගේ වාසගම ද එයට එකතු කිරීම ඔවුන්ගේ විශේෂ වගකීමක් ලෙස සලකන බව පෙනේ.
එපමණක් නොව කැනඩාවේ ස්ථිර පදිංචිය ලබා ජීවත්වන ඇතැම් සිංහලයන් පවා තිරිසන් සතුන් කෙරෙහි දක්වන ආදරය කරුණාව හා හිතවත් භාවය බෙහෙවින් අගය කළ හැකිය. තම නිවසේ ඉතා ආදරයෙන් ඇති දැඩි කළ වසර 18 ක් තම පවුලේ කෙනකු ලෙස එකට ජීවත් වූ බළලකු මිය යැම නිසා ඒ බළලාට පින්දීම සඳහා ටොරොන්ටෝ නගරයේ සිංහල බෞද්ධ නිවසක පැවති දානමය පින්කමකට සහභාගිs වීමට අපට ද අවස්ථාව ලැබුණි.
දන් වළඳා අවසානයේ පින් අනුමෝදන් කරවන මොහොතෙහි එම නිවසේ අඹු සැමි යුවළ කඳුළු පිරි දෙනෙතින් යුතුව ප්රකාශ කර සිටියේ මේ බළලා වසර 18 ක් තමන් සමග ළෙන්ගතුව ජීවත් වූ බවත් ඒ සතා තුළ පැවති ගති ගුණ අනුව නිසැකවම ඉහත ආත්මයක තමන්ගේ දරුවකු ලෙස ඉපද සිටින්නට හැකි බවත්ය.
කැනඩාවේ ප්රධාන සංඝනායක, රාජකීය පණ්ඩිත ගෞරව ශාස්ත්රවේදී වැහිහේනේ පඤ්ඤාලෝක හිමි